Door: Ina Oortwijn
In 1764 besloten een aantal heren een veencompagnie op te richten. Een naam was snel gevonden. Annerveensche Heerencompagnie. Het woord Heeren had betrekking op de mannen die de compagnie oprichtten en Annerveensche kwam van de Annervenen. Deze veengronden lagen tussen de Hunze en de grens met Groningen.
Het ontgonnen veen was belangrijk voor Groningen. Het bruine goud (turf) vond gretig aftrek in Stad waarmee de huizen werden verwarmd en om het turf te vervoeren zijn er kanalen en wijken gegraven. Zo is het typerende landschap ontstaan waar Annerveensche- en Eexterveenschekanaal de status beschermd dorpsgezicht aan ontlenen.
Nadat het veen is ontgonnen werden deze gronden verkocht aan boeren. De eerste echte boeren vestigden zich in 1768 in de Annervenen. In 1794 woonden er al 44 gezinnen in het gebied van de Compagnie en hieronder waren al zelfstandigen bij. Een cafehouder, een timmerman, een molenaar.
Door de jaren heen is er allerlei nering op het dorp gekomen maar ook weer verdwenen. De vooruitgang was niet meer te stoppen. De molen die in 1771 was gebouwd werd in 1867 afgebroken. Dat er anno 2022 weer molens staan in het kader van de verduurzaming hadden ze toen niet gedacht.
Ook op het kanaal veranderde het beeld. Van schepen diep beladen met turf getrokken door paarden en pramen met aardappels naar recreatievaart. In 2008 werd van turfvaart naar toervaart geopend en kreeg Annerveenschekanaal een echte haven waar de bootjes een paar dagen mogen blijven liggen.
Ook in de vorige eeuw zijn er allerlei veranderingen in het Veenkoloniaal gebied geweest. In de jaren ’60 werd het gas ontdekt en werd Annerveenschekanaal aangesloten op het gas. Reken maar dat de huisvrouwen blij waren met het nieuwe gasfornuis en de gaskachels. Geen petroleum stelletje meer die uren lang stond te pruttelen of gesleep met gasflessen die, net als nu nog op de camping, altijd leeg waren op momenten dat je het niet kon gebruiken.
Van warmte uit turf naar warmte uit het gas. En nu staan we wederom voor een grote verandering.
We moeten ‘van het gas af’. En dit gaat niet zonder slag of stoot. Net zoals ze vroeger van turf naar gas zijn gegaan moeten we nu van gas naar zon!
In de nabije toekomst zullen zonnepanelen ons helpen ons huis warm te houden, al onze elektrische apparaten laten draaien en ons duurzaam laten verplaatsen door elektrisch aangedreven vervoermiddelen. Maar in sommige gevallen zit de geschiedenis ons nu in de weg. De status beschermd dorpsgezicht verbiedt plaatsing van zonnepanelen op daken welke vanaf de openbare ruimte zichtbaar zijn.
Wij zijn van mening dat een ieder die zijn huis wil verduurzamen en zo een steentje bij wil dragen aan een beter milieu, een beter leefklimaat niet belemmert mag worden door een beschermd dorpsgezicht en dat er op de daken conform de aangepaste beleidsregels in de welstandsnota zonnepanelen mogen worden geplaatst om zo met elkaar de leefbaarheid in de betreffende dorpen op peil te houden.